Veelgestelde vragen

Wat is een tuinstraat?

Tuinstraten zijn straten waar buren samen aan de slag gaan om het straatbeeld te vergroenen en verblauwen. Denk aan geveltuinen aanleggen, voortuinen ontharden, plantvakken opfleuren, bomen planten, regenwatertonnen plaatsen… Kortom een tuinstraat is een straat waar je vergroent, verblauwt en verbindt.

Een volledige heraanleg van de straat valt niet binnen de doelstelling van het project. We gaan eerder samen met straatbewoners op zoek naar ‘quick wins’ om voortuinen, gevels en de straat te vergroenen. Aanpassingen in het openbaar domein gebeuren steeds in overleg met de gemeente.

Komt elke straat in aanmerking om een tuinstraat te worden?

Sommige straten zijn meer geschikt om om te toveren tot een tuinstraat. Toch kan je in bijna elke straat wel iets doen. Denk maar aan bloembakken op je vensterbank of een klimplant tegen je gevel. Dit zijn kleine ingrepen die weinig ruimte of moeite vragen, maar je straat wel een groener uitzicht geven, zeker als de buren in jouw straat meedoen. Zowel landelijke als stedelijke straten kunnen deelnemen, zolang er maar potentieel is om te vergroenen. Denk in een stedelijke straat bv. aan bloembakken en geveltuinen, en in een landelijke straat aan voortuinen aanpakken of opritten ontharden. 

Mogen we ook werken op het openbaar domein?

Ook op het openbaar domein zijn er mogelijkheden om je straat te vergroenen. Denk maar aan plantvakken rond bomen (‘boomspiegels’) of bloembollen in bermen. Als je zo’n ingrepen wil doen met je straat, moet je dit eerst afstemmen met jouw gemeente. Als je jouw straat kandidaat stelt als tuinstraat en je wordt geselecteerd, krijg je begeleiding van Commons Lab. Zij zullen jullie helpen om met de gemeente in overleg te gaan.

Mag ik zomaar een geveltuin aanleggen?

Als je gevel niet grenst aan openbaar domein (bv. trottoir of straatkant) mag je gewoon een geveltuin aanleggen. Als je gevel wel grenst aan openbaar domein, kunnen de regels verschillend zijn afhankelijk van de gemeente waarin je woont. In sommige gemeenten moet je voorafgaand toestemming vragen, in andere gemeenten geldt enkel een meldingsplicht. Kijk dit zeker na op de website van jouw gemeente. Als je jouw straat kandidaat stelt als tuinstraat en je wordt geselecteerd, krijg je begeleiding van Commons Lab. Zij zullen jullie hierbij ook ondersteunen, bv. bij het indienen van een aanvraag

Niet alle buren in de straat zijn even enthousiast, wat nu?

Maak je geen zorgen als je niet meteen alle buren mee op de kar krijgt. Als jullie al met een aantal buren zijn die het zien zitten om jullie straat te veranderen naar een tuinstraat, is dit al een goede eerste stap. Als je jouw straat kandidaat stelt als tuinstraat en je wordt geselecteerd, krijg je begeleiding van Commons Lab. Zij hebben reeds ervaring in het opzetten van tuinstraten en zullen je begeleiden om andere buren mee te overtuigen van het belang van een tuinstraat.

Wat zijn de voordelen van een tuinstraat?

De voordelen van een tuinstraat zijn talrijk. Door onze (voor)tuinen en straten groener in te richten vermijden we wateroverlast,  maken we onze omgeving weerbaarder tegen warme zomerdagen en zorgen we voor meer biodiversiteit.  Bovendien is een groene straat mooier en gezelliger, wat zorgt voor meer verbondenheid en de levenskwaliteit verhoogt. De bewoners krijgen ‘hun’ straat terug, die een aangename plek wordt om (samen) te vertoeven.

Op welke ondersteuning kan mijn straat rekenen als we meedoen met het project?

Als je jouw straat kandidaat stelt als tuinstraat en deze wordt geselecteerd, kan je rekenen op heel wat ondersteuning. Elke deelnemende straat krijgt begeleiding van Commons Lab, een socio-culturele organisatie die reeds veel ervaring heeft met het opstarten van tuinstraten. Zij zullen jullie begeleiden om samen met jullie buren aan de slag te gaan. 

Een tuinstratentraject bestaat al zeker uit:

• Droommoment: leer je buren kennen, wissel ideeën uit met experts over vergroeningsacties
• Doemoment: ga samen met je buren aan de slag (geveltuinen aanleggen, plantvakken opwaarderen, voortuin ontharden …)
• Feestmoment: huldig samen je tuinstraat feestelijk in buren

Afhankelijk van de gemeente waar je woont kan de ondersteuning verschillend zijn maar je krijgt zeker:

• Advies van een tuinexpert
• Gratis compost en een pakket plantgoed
• Budget voor de organisatie van een straatfeest

Commons Lab brengt het volledige aanbod in jouw gemeente verder in kaart.

Doet mijn gemeente mee aan het tuinstratenproject?

Nog niet alle Kempense gemeenten doen mee aan het project. 

Op dit moment doen de volgende gemeenten mee: Arendonk, Balen, Dessel, Geel, Herselt, Heist-op-den-Berg, Herentals, Herenthout, Hoogstraten, Hulshout, Kasterlee, Laakdal, Lille, Meerhout, Merksplas, Nijlen, Oud-Turnhout, Ravels, Retie, Rijkevorsel,  Turnhout, Vorselaar en Westerlo.

Enkele gemeenten gaven aan dat ze aansluiten in een latere fase, houd dus zeker onze website www.kempen2030.be/tuinstraten in de gaten voor het meest recente overzicht.

Staat jouw gemeente nog niet in de lijst en is je straat nu al heel enthousiast om deel te nemen? Laat het ons zeker weten via tuinstraten@iok.be. Wij bekijken samen met jouw gemeente de mogelijkheden.

Kan ik in de buurt tuinstraten bezoeken?

Tijdens de eerste oproepen in voorjaar en najaar 2023 stelden 36 straten zich kandidaat. In 18 straten werd een tuinstratentraject opgestart: 

• Wolfsakker Arendonk
• Zandstraat Balen 
• Driehuizen Balen
• Holven Geel
• Kabienstraat Geel
• Keverstraat Heist-op-den-Berg
• Kerkeveld Herselt
• Grote Plaats Hoogstraten
• Rooimans Hoogstraten
• Sint-Rochusstraat Kasterlee
• Kromstraat Laakdal
• Hulsbos Lille
• Bevel-Dorp Nijlen
• Pastoriestraat Nijlen
• Spoorweglei Nijlen
• Gaston Lambrechtsstraat Rijkevorsel
• Schransstraat Vorselaar
• Kardinaalswijk Vorselaar
• Arthur Sterckxstraat Westerlo

Vanaf 2024 tonen we jullie een aantal concrete realisaties.

Wat is de link met het Vlaams Kampioenschap tegelwippen?

Bartel Van Riet is ambassadeur voor het Tuinstratenproject. Daarnaast is hij ook één van de gezichten van het Vlaams Kampioenschap Tegelwippen dat dit jaar georganiseerd wordt. Het kampioenschap loopt van 21 maart tot en met 31 oktober 2024.

Als jouw straat geselecteerd wordt om een tuinstraat te worden, kan je ook meteen meedoen met het Vlaams kampioenschap tegelwippen, een tuinstraat is immers tegelwippen op straatniveau!

Meer informatie vind je op vk-tegelwippen.be

Betekent een tuinstraat sowieso een heraanleg van de straat?

Een volledige heraanleg van de straat valt niet binnen de doelstelling van het project. We gaan eerder samen met straatbewoners op zoek naar ‘quick wins’ om voortuinen, gevels en de straat te vergroenen. Aanpassingen in het openbaar domein gebeuren steeds in overleg met de gemeente. We zullen zeker ondersteuning bieden om met de gemeente in gesprek te gaan over aanpassingen op het openbaar domein. 

Wat met het onderhoud van tuinstraten op lange termijn?

De manier waarop het bijkomende groen in jullie straat onderhouden zal worden, wordt afgesproken in overleg met de gemeente. Hierbij biedt Commons Lab ook ondersteuning. Onderhoud op privaat domein blijft de verantwoordelijkheid van de eigenaar. Als je buren hebt die niet zo'n groene vingers hebben, minder mobiel zijn of al een dagje ouder kan je natuurlijk altijd aanbieden om te helpen. Of organiseer jaarlijks of tweejaarlijks een onderhoudsdag waarbij jullie allemaal samen op straat komen om jullie voortuintjes of geveltuintjes op te knappen, maak er een gezellige dag van!

Voor het onderhoud op het publiek domein zijn verschillende mogelijkheden. Hebben jullie bv. bloemen of planten geplant in de boomspiegels van jullie straat, of werden er door de gemeente bloembakken geplaatst? Spreek dan af met de gemeente of zij dit onderhoud op zich nemen, of dat jullie het als straat zelf doen. Je kan dit ook aanpakken op een gezamenlijke onderhoudsdag of bv. door hiervoor een beurtrol op te maken. 

Wat doe ik met de uitgebroken verharding?

Als je samen met de buurt aan de slag gaat om jullie straat te vergroenen, heb je al gauw een hoop steenpuin verzameld. Commons Lab bekijkt per gemeente hoe jullie ondersteund kunnen worden om dit puin naar het recyclagepark te brengen. Eén van de mogelijke opties is een big bag in de straat waarin jullie al het puin kunnen verzamelen. Meer info volgt!

Behoort het plaatsen van een zitbank of regenton tegen mijn gevel ook tot de mogelijkheden?

Dit kan zeker een optie zijn, we sporen je aan om zo veel mogelijk en zo groots mogelijk te dromen! Uiteraard zijn dit dingen die per straat en per gemeente moeten bekeken worden. Bepaalde factoren zoals de breedte van de stoep in jouw straat kunnen hier een invloed op hebben.